اصطلاحات رایج پمپ آب که باید بدانیم !

اگر تاکنون سراغ خرید پمپ آب رفته باشید ، حتما با واژه ها و اصطلاحات ناآشنای مختلفی مواجه شده اید که بیشتر دچار سردرگمی شما شده اند تا راهنمای خرید ! از طرفی انتخاب درست پمپ آب بسیار مهم است . به این علت که کارایی سیستم های آبرسانی مستقیما تحت تاثیر عملکرد پمپ ها هستند و در صورتی که پمپ مناسب انتخاب نشود ، عملا سیستم ناکارآمد خواهد شد . در مقاله پیش رو سعی خواهیم کرد تا مهم ترین اصطلاحات رایج پمپ آب را بررسی کنیم تا خریدی مطمئن و هوشمندانه ای را تجربه کنید . با گرم لوکس همراه باشید .

مهم ترین اصطلاحات رایج پمپ آب

• هد پمپ ( Head )

هد پمپ از اصطلاحات رایج پمپ آب است و معیاری برای مشخص کردن فشار پمپ آب است که معمولا بر اساس فوت یا متر محاسبه می شود . اگر آب را به عنوان سیال در نظر بگبریم ، فشار هر 10 متر ارتفاع آب برابر 1 bar یا 33.9 فوت است .

• دبی یا جریان پمپ ( Flow )

دبی پمپ آب معیاری است که بر اساس آن مقدار حجم آبی که پمپ می تواند جابه جا کند مشخص می شود . واحد های رایجی که بر اساس آن دبی پمپ را محاسبه می کنند عبارت اند از : گالن بر ساعت GPH ، گالن بر دقیقه GPM ، لیتر بر دقیقه L/M ، میلی لیتر در دقیقه mL/m و متر مکعب بر ساعت m^3/h است . با این حال در اکثر مواقع از واحدهای گالن بر دقیقه GPM و متر مکعب بر ساعت m^3/h برای محاسبه دبی پمپ آب استفاده می شود .

• نمودار عملکرد پمپ ( Pump Performance Curve )

نمودار یا منحنی عملکرد پمپ یکی از مهم ترین اصطلاحات رایج پمپ آب محسوب می شود که گزارشی است که توسط سازندگان پمپ ارائه می شود و رابطه بین هد و دبی پمپ و سایز پروانه پمپ را نشان می دهد . از نمودار عملکرد پمپ آب می توان راندمان ، NPSH مورد نیاز و توان پمپ آب را می توان استخراج کرد .

• منتشر کننده ( Diffuser )

یکی از اصطلاحات رایج پمپ آب که ممکن است شنیده باشید .

• هوا محدود ( Air Bound )

به حالتی که بدنه پمپ گریز از مرکز از هوا پر می‌شود و اجازه ایجاد خلا را نمی دهد که به این ترتیب آب به داخل پمپ جریان یابد ، هوا محدود گفته می شود .

• اتلافات اصطحکاک لوله ( Pipe friction loss )

آب با حرکت از در لوله ها و مسیر آب رسانی مجموعه ، به دلیل وجود اصطحکاک بین دیواره های لوله ها و مایع در حال عبور مقداری از هد و دبی موثر پمپ آب کاسته می شود .

• هد اصطحکاک ( Friction head )

هد اصطحکاک پمپ آب مقدار فشار لازمی را مشخص می کند که نیاز است تا بر مقاومت و اصطحکاک لوله ها و اتصالات غلبه کند . این فشار معمولا بر حسب پوند در هر اینچ مربع ( PSI ) یا فوت مشخص می شود .

• هد کل یا هد دینامیک کل ( Total head / Total dynamic head )

هد کل پمپ آب از جمع هد استاتیک ، هد اصطحکاک ، هد فشار و هد سرعت محاسبه می شود . ابتدا باید هر کدام از آیتم های یاد شده را محاسبه کرده و سپس از حمع آن ها به هد کل دینامیک پمپ به دست می آوریم .

• فشار ( Pressure )

منظور از فشار پمپ ، نیروی است که از طریق سیال به دبواره های لوله ها وارد می شود . واحد اندازه گیری فشار پمپ آب معمولا بر اساس پوند در هر اینچ مربع PSI محاسبه می شود .

• افت فشار ( Pressure drop )

مقدار فشاری که در بین دو نقطه مشخص از سیستم لوله کشی از بین می رود و کاسته می شود . عامل اصلی افت فشار پمپ آب اصطحکاک موجود در سیستم لوله کشی است .

• راندمان پمپ آب ( Efficiency )

راندمان پمپ آب همان معنای راندمان کلی را می رساند . به این ترتیب که شما کافیست میزان ورودی برق را بر خروجی پمپ آب تقسیم کرده تا راندمان پمپ محاسبه شود .

• بهترین نقطه راندمان یا کارایی پمپ آب ( Best Efficiency Point )

بهترین نقطه کاری پمپ که به آن BEP نیز گفته می شود ، به حالتی گفته می شود که پمپ بیش ترین انرژی ورودی را به نیروی خروجی تبدیل کند . در واقع نقطه BEP حالتی از هد و دبی است که برای رسیدن به بالاترین حد کارایی پمپ به یک دیگر همگرا می شوند .

• هد مکش مثبت خالص قابل دسترس (NPSHa)

معیار NPSHa برای جلوگیری از کاویتاسیون محاسبه می شود و برای محاسبه NPSHa باید دو مقدار هد مکش استاتیک و فشار سطح مکش مخزن را با یکدیگر جمع کنیم و فشاز بخار سیال و تلفات اصطکاک در لوله های مکش ، شیرها و اتصالات از آن کم می کنیم . هد مکش مثبت خالص مورد نیاز (NPSHr) برای ممانعت پمپ از کاویتاسون است و توسط سازنده ی پمپ اعلام می شود .

• کاویتاسیون (Cavitation)

هنگامی که فشار کم سیال موجب به وجود آمدن حفره و حباب در آب می شود ، پمپ در ناحیه فشار بیشتر آب فرو ریخته می شود . این موضوع سبب ایجاد نویز ، آسیب و از بین رفتن کارایی پمپ آب می شود . علت اصلی این موضوع تحریف الگوی جریان آب است .

• وزن مخصوص مایع ( Specific Gravity )

نسبت وزن یک مایع به آب در یک حجم مشخص وزن مخصوص مایع نامیده می شود . هنگامی که این عدد بالای یک باشد ، مایع سنگین محسوب می شود و به توان بیشتری پمپ نسبت به آب نیاز دارد .

• ویسکوزیته ( Viscosity )

این معیار نیز از اصطلاحات رایج پمپ آب به مقاوتی که یک سیال در برابر جاری شدن از خود نشان می دهد ، ویسکوزیته یا غلظت سیال گفته می شود . در واقع از میزان غلظت سیال نوع پمپ را مشخص می کند و سرعتی که سیال می تواند در سیستم گردش داشته باشد .

• مکش سیلاب ( Flooded Suction ) و هد مکش ( Suction head )

در سیستم هایی که آب از یک منبع ذخیره در ارتفاع بالاتری از ورودی پمپ قرار می گیرد ، نیروی جاذبه آب را وارد پمپ می کند که به اصطلاح به آن مکش سیلاب می گویند . برای پمپ های گریز از مرکز پیشنهاد از این سیستم استفاده شود . در این حالت برای پمپ آب هد مکش محاسبه می شود .

• بالابر مکش ( Suction lift )

هنگامی که منبع آب پایین تر از ورودی پمپ آب نصب شود ، این پارامتر مطرح می شود .

• سرعت خاص ( Specific speed )

سرعت خاص پمپ در واقع فرمولی است که به کمک آن شکل حرکتی پروانه پمپ محاسبه می شود . به هر میزانی که سرعت خاص پمپ بیشتر شود ، به N.P.S.H کم تری نیاز داریم .

• پروانه پمپ ( Pump impeller )

پروانه پمپ از رایج تربن اصطلاحات رایج پمپ آب قسمتی از پمپ که نیروی محرکه پمپ از طریق آن به آب منتقل می شود . در پمپ های گریز از مرکز پروانه پمپ از اصلی قطعات تشکیل دهنده آن محسوب می شود .

• سیل مکانیکی ( Mechanical Seal )

سیل مکانیکی نیز از رایج ترین اصطلاحات رایج پمپ آب است و قسمتی است که پمپ آب را به موتور متصل کرده و از نفوذ آب به داخل موتور پمپ جلوگیری می کند . در واقع سیل مکانیکی نیرو را از موتور پمپ به پروانه پمپ منتقل می کند .

• هوزینگ پمپ یا محفظه پمپ ( Pump Housing )

یکی از نام آشناترین اصطلاحات رایج پمپ آب ، محفظه یا هوزینگ پمپ است . بدنه پمپ معمولا با توجه به نوع کاربردی که دارند از جدن ، پلاستیک ، آلومینیوم و فولاد ضد زنگ تولید می شوند .

• لرزه گیر ( Shock Mounts )

پایه های پلاستیکی که از لرزش پمپ آب و در نتیجه حرکت آن به واسطه این لرزش جلوگیری می کند . آبا این هم از اصطلاحات رایج پمپ آب نیست ؟

• پوشش‌های پاک‌سازی ( Cleanout Covers )

این آیتم آن چنان از اصطلاحات رایج پمپ آب محسوب نمی شود . روی پمپ‌های زباله یک پوشش قابل جابجایی وجود دارد که امکان دسترسی آسان به داخل محفظه پمپ را برای حذف هرگونه زباله فراهم می‌کند.

• محل تخلیه ( Discharge Port )

محل یا پرت تخلیه همان خروجی پمپ است که لوله یا شلنگ تخلیه به آن متصل می شود .

• دو شاخه های تخلیه ( Drain Plugs )

در مواقعی که پمپ کار نمی کند یا مورد استفاده قرار نمی گیرد ، برای تخلیه آب باقیمانده در پمپ از شمع های تعبیه شده در آن استفاده می شود . این شمع ها قابلیت جابه جایی هستند . در نظر داشته باشید شاید این مورد از اصطلاحات رایج پمپ آب آن چنان نباشد !

• سوپاپ فلاپر ( Flapper Valve )

وسیله ای است از جنس لاستیک که ورودی یا خروجی پمپ آب را به کمک آن مسدود می کنند تا از ورود یا خروج آب به پمپ جلوگیری کند . 

• قاب پمپ آب ( Frame )

قاب پمپ آب یکی از اصطلاحات رایج پمپ آب است و به محفظه ای گفته می شود که از بدنه و موتور پمپ محافظت می کند . قاب پمپ آب همچنین شرایط انبارکردن و جابه جایی پمپ ها نیز راحت تر می کند .

• مواد خطرناک ( Hazardous Material )

بعضی از سیالاتی که اگر از طربق پمپ جابه جا شوند ،  انفجار و خرابی های جبران ناپذیری را ممکن است یه بار آورند . به همین منظور دقت کنید تا پمپ مناسب سیال مدنظرتان را تهیه کنید .

• Prime

حالتی که خلا داخل محفظه پمپ می شود .

• پرایمینگ خودکار ( Self-Priming )

توانایی پمپ برای پاکسازی هوا از سیستم خود و ایجاد ناحیه ای با فشار کم که به آب اجازه می دهد به داخل محفظه پمپ جریان یابد . در واقع از به وجود آمدن خلا کامل در پمپ جلوگیری می کند .

شما عزیزان در حال مطالعه مقاله اصطلاحات رایج پمپ آب هستید . پمپ های سیرکولاتور معمولا رایج ترین نوع پمپی است که مورد استفاده قرار می گیرد و سیستم های موتورخانه مرکزی ، سیستم های تصفیه استخر و جکوزی ، سیستم های خنک کننده و … کاملا به عملکرد پمپ های سیرکولاتور آب بستگی دارد . شما عزیزان می توانید از طریق وارد شدن به لینک مقاله های زیر اطلاعات بیشتری در رابطه با پمپ به دست آورید :

• همه چیز در رابطه با پمپ سیرکوله 
• محاسبه هد پمپ چگونه انجام می شود ؟
• چه اطلاعاتی از منحنی عملکرد پمپ به دست می آید ؟